Ήθη και Έθιμα

γ.ΤΑ ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΑ

            Σε εποχές χωρίς μέσα επικοινωνίας (τηλέφωνο, αυτοκίνητο, κλπ), το ¨κάλεσμα¨ δηλαδή η επίδοση προσκλητηρίων γάμου ήταν μια ολόκληρη διαδικασία, που είχε όμως την απλότητα και ωραιότητα. Που είχε ομορφιά.

            Βέβαια, δεν υπήρχαν αποστάσεις. Αυτοί που έπρεπε να καλεστούν ήταν όλοι σχεδόν στον ίδιο τόπο.

            Ελάχιστοι, ήταν εκείνοι που έμεναν σε άλλο χωριό και που έπρεπε να καλεστούν. Σ’αυτές μόνο τις περιπτώσεις απαιτείτο μετακίνηση.

            Τα έντυπα προσκλητήρια εμφανίστηκαν στην επαρχία και ειδικότερα στα χωριά πολύ αργά. Μέχρι και την δεκαετία σχεδόν του ’60, τα προσκλητήρια γάμου ¨επιδίδοντο¨ με τον παραδοσιακό τρόπο. Και ήταν δύο κατηγοριών όπως και σήμερα. Δηλαδή, της πρόσκλησης για απλή συνδρομή και της πρόσκλησης και για τραπέζι.

            Παλιά λοιπόν επιλέγονταν δύο άντρες, συγγενείς ή πολύ γνωστοί, της οικογένειας της νύφης και του γαμπρού χωριστά, οι ¨καλεστάδες¨. ¨Καλεστάδες¨ που να ¨άντεχαν¨ να ¨επιδόσουν¨ τα …προσκλητήρια και να ¨πάρουν¨ τις ευχαριστίες!. Δηλαδή να άντεχαν το κρασί!. Έτσι, αφού τους ενημέρωναν ποιους θα καλούσαν για συνδρομή και ποιους για τραπέζι, την Τρίτη ή την Τετάρτη, μόλις νύχτωνε ξεκινούσαν γεμάτοι ¨κουράγιο¨ με μια τραπεζομπουκάλα ¨τροχού¨ γεμάτη κρασί κι ένα ποτήρι. Από τους καλεστάδες ο ένας είχε το λόγο. Ο δεύτερος απλά συντρόφευε τον πρώτο, αφού απαιτείτο να είναι δύο!.

            Μπαίνοντας στο σπίτι που θα καλούσαν, μετά τον χαιρετισμό έβαζαν κρασί στο ποτήρι και προσφέροντάς το στον νοικοκύρη, έλεγαν: ¨Ο …σε καλεί στο γάμο του παιδιού του, που θα γίνει την Κυριακή, ώρα τάδε¨, ή ¨Ο … σε καλεί στο γάμο του παιδιού του και στο τραπέζι…¨. Ο προσκαλούμενος έπαιρνε το ποτήρι μετά χαράς και πριν πιεί το κρασί έλεγε: ¨Ευχαριστώ. Η ώρα η καλή¨.

            Κι αμέσως με το ίδιο ποτήρι κέρναγε τους καλεστάδες με δικό του κρασί. Και έπρεπε να το πιούν και να ευχηθούν χαρές και στο σπίτι αυτό.

            Όσοι επροσκαλούντο για τραπέζι, ήταν υποχρεωμένοι να στείλουν μια μέρα προ του τραπεζιού, ένα καρβέλι ψωμί, περιποιημένο (με γλυκάνισο, σουσάμι κλπ), ένα αρνί και μια νταμουζάνα κρασί.

            Στο τραπέζι, εκαλούντο συνήθως οι στενοί συγγενείς και φίλοι και γενικότερα όσοι είχαν προγενέστερα καλέσει την οικογένεια σε τραπέζι γάμου και είχε τώρα την ευκαιρία να το ανταποδώσει.

            Ξεχωριστά απ’όλους εκαλείτο ο κουμπάρος που κατά βάση το γνώριζε από πριν. Ο κουμπάρος ήταν επιλογή του γαμπρού. Σπάνια είχε λόγο σ’αυτό η νύφη. Συνήθως δε κουμπάρος ήταν ο νονός ή κάποιος στενός φίλος ή και συγγενής.

            Η επισημοποίηση της πρόσκλησής του και η ενημέρωσή του για την ακριβή ημερομηνία, ώρα κλπ, απαιτούσε να επιδοθεί κάποια στιγμή ¨ειδικό προσκλητήριο¨. Και αυτό δεν ήταν άλλο από ένα αρνί!.

            Στο τραπέζι του γάμου πολλές φορές εκαλείτο και ο παπάς του χωριού. Αυτό ήταν θέμα επιλογής του πατέρα του γαμπρού, περισσότερο.

            Ένα τελευταίο κάλεσμα και μάλιστα πολύ απαραίτητο, ήταν εκείνο του μάγειρα!.

            Κάλεσμα με ¨ειδικό¨ βάρος! Το άτομο αυτό έπρεπε να ξέρει να μαγειρεύει για πολλές δεκάδες πιάτα αλλά και να κάνει νόστιμα φαγητά. Το κάλεσμά του είχε καθαρά τιμητικό χαρακτήρα χωρίς κάποιο υλικό αντίκρυσμα. Η αμοιβή του ήταν η ευχαρίστηση του κόσμου από την μαστοριά του!.

            Για τις ικανότητές του αυτές, εφ’όσον ¨επιβεβαιούνταν¨, πληρωνόταν – ηθικά – αρκούντως!. Όταν άρχιζε το ¨χαιρετητό¨ στα ¨ποτήρια¨, συγκαταλέγετο και ένα στην υγεία του μάγειρα.

            Ως μάγειρας εκαλείτο συνήθως κάποιος που είχε υπηρετήσει στο στρατό με την ειδικότητα αυτή του μάγειρα. Γεγονός που βεβαίωνε ότι ήξερε από ¨καζάνι¨!. Γιατί όπως το πιλάφι ή η σούπα γινόταν σε καζάνι!.

            Η ¨κουτάλα¨ του μάγειρα, προς το τέλος του τραπεζιού, γινόταν συμβολικά αντικείμενο ¨πλειστηριασμού¨. Σε ποιο σπίτι, μετά από αυτόν τον γάμο, θα πήγαινε! Ποιό σπίτι θα τον καλούσε να μαγειρέψει, δηλαδή που θα γινόνταν νέες χαρές, νέος γάμος. Σ’αυτό, οι νέοι φώναζαν. ¨Ας έρθει σε μένα¨, ¨Όχι, ας έρθει σε μένα! Καλώς νάρθει!¨κλπ.

            Μάγειροι που πέρασαν με ταλέντο και με επιτυχίες στα τραπέζια του γάμου ήταν ο Μπάμπης Κοντάνας, Γιάννης Θωμάτος και άλλοι.

Επισκεφθείτε μας