ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

(Διονυσίου Ν. Μπώκου: «ΜΥΡΣΙΝΗ – Η ιστορία και ο κόσμος της»

ΜΕΡΟΣ ΙΖ΄ - ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ – ΚΕΦ.2 – ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ  Σελ.240-244)

             Αν γενικεύσουμε τον όρο ¨Εκκλησία Αγίου Νικολάου¨, του Αγίου Προστάτου μας, όπως είδαμε και σε άλλα κεφάλαια του παρόντος βιβλίου, διαπιστώνεται ότι ο ναός ¨αλλάζει¨ συνεχώς θέσεις και ¨χάνεται¨ ενώ σχεδόν αμέσως ένας νέος παίρνει τη θέση του παλιού. Ως τελευταία δε ¨αλλαγή¨ θέσης μπορεί να θεωρηθεί αυτή, όπου ο νέος περικαλής ναός σήμερα.

            Συγκεκριμένα στοιχεία για τις ¨διαδοχικές¨ κτίσεις αυτού του ναού, στο ¨ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ¨ ή στον ¨ΑΗ-ΝΙΚΟΛΑ¨ ή ακόμη και αυτού στο ¨Σουλειμάναγα¨, δεν μπορέσαμε αν έχουμε. Στο Αρχείο της Ι.Μητροπόλεως Ηλείας, δεν αναφέρεται τίποτα περί αυτού ή των άλλων. Το συγκεκριμένο Αρχείο (περί Εκκλησίας της Μυρσίνης) αρχίζει να συγκροτείται από το 1938 περίπου, θεωρούμενο σχετικά ως πρόσφατο και μη δυνάμενο ως εκ τούτου να ¨ρίξει φως¨ στα εξεταζόμενα θέματα.

            α.         Η  ΠΑΛΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

            Όπως ήδη γράψαμε και όπως και από την μελέτη του κτιρίου, από τον συμπατριώτη μας, Πολιτικό Μηχανικό Παναγιώτη Μανιάτη, επιβεβαιώνεται, η εκκλησία αυτή, η ¨παλιά¨, φέρεται να είναι ηλικίας 300 ετών περίπου. Σχετικά με την εκκλησία αυτή και το καμπαναριό της ο Π.Μανιάτης, στα ¨ΜΥΡΣΙΝΙΩΤΙΚΑ¨ σημείωνε: (¨ΜΥΡΣΙΝΙΩΤΙΚΑ¨ είναι αναμνηστική έκδοση (Μάιος 1996) της εφημερίδας ¨ΜΥΡΣΙΝΗ¨ με αποκλειστικά θέματα του χωριού).

            ¨Ο Ναός έχει κτιστεί κατά τμήματα σε διαφορετικές εποχές, μέχρι τη σημερινή μορφή του.

            Το μεσαίο κομμάτι έχει κτιστεί επί τουρκοκρατίας και έχει ηλικία τριακοσίων χρονών περίπου. Αργότερα μεγάλωσε κατά το δυτικό και ανατολικό μέρος. Το 1964 έγινε ανακατασκευή του ιερού με μπετόν ενώ ο υπόλοιπος ναός παρέμεινε πετρόκτιστος. Τα κεραμίδια βυζαντινού τύπου αντικαταστάθηκαν με ρωμαικά γιατί τα σπουργίτια έφτιαχναν κάτω από αυτά φωλιές με αποτέλεσμα να εμποδίζουν το νερό της βροχής να ρέει προς τα κάτω και να πέφτει στο ταβάνι.

            Ο καιρός όμως έχει αφήσει έντονα τα σημάδια του που μπορεί κανείς να τα εντοπίσει κυρίως στην αποσάθρωση των τοίχων και στα σκοροφαγωμένα ξύλα του γυναικωνίτη.

            Το πρώτο είναι αυτό που απειλεί και την ίδια την ύπαρξη του Ναού. Όπως όμως γνωρίζουμε καλά η περιοχή μας είναι σεισμογενής, γι’ αυτό και η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι επιτακτική. Για το λόγο αυτό το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο ανέθεσε σε τεχνικό γραφείο την εκπόνηση μελέτης εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης των ζημιών του παλαιού Ιερού Ναού  και του καμπαναριού του, την οποία υπέβαλε για χρηματοδότηση στην Ευρωπαική επιτροπή για την διάσωση βυζαντινών μνημείων, στις Βρυξέλες.

            Στη μελέτη αυτή προτείνονται για το Ναό τα εξής: Αφού αφαιρεθούν οι σπάνιες εικόνες και αναπαραστάσεις σε μουσαμά που είναι στερεωμένες στους τοίχους και κάθε τι αξιόλογο, θα κατασκευασθεί μανδύας με εκτοξευόμενο σκυρόδεμα μέσα έξω στους τοίχους και τα θεμέλια, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές και κανονισμούς. Στη συνέχεια θα γίνει πλήρης αποκατάσταση των στοιχείων που συνέθεταν τους τοίχους του Ναού κορνίζες γύψινες στις πόρτες και τα παράθυρα, για τις οποίες υπάρχει λεπτομερείς αποτύπωση και πλήρης φωτογραφική τεκμηρίωση, θα τοποθετηθούν πάλι.

            Το Καμπαναριό που κατασκευάστηκε το 1908 είναι πέτρινο ως το δάπεδο του κωδωνοστασίου και από ΄κει και επάνω χτισμένο με διακοσμητικό συγπαγές τούβλο. Τόσο οι σεισμοί του 1953 όσο και οι πρόσφατοι του 1988 τραυμάτισαν αρκετά τον κορμό του και ίσως σε επόμενη σεισμική δόνηση υπάρξει σοβαρό πρόβλημα…

            Η επισημανθείσα ¨πρώτη επέκταση¨ του ναού, χρονικά και αυτή ακόμη δεν μπορεί να τοποθετηθεί επακριβώς. Εικάζεται ότι θα πρέπει να έγινε μεταξύ του 1860-1900, δηλαδή κατά την δημογραφική ¨έκρηξη¨, όπου ως χώρος δεν μπορεί να καλύψει τον μεγάλο πια αριθμό εκκλησιαζομένων. (Στο χρονικό αυτό σημείο ίσως τοποθετείται και ο γνωστός ¨μύθος¨ του…¨πάτερου στη θάλασσα¨!...).

β.         ΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

            Η έκταση γης, που ανήκει στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου και που συνηθίζεται να λέγεται ¨Λιβάδια του Αγίου Νικολάου¨ είναι χωρισμένη εξαιτίας του ποταμού ¨Μέλισσου¨, στα δύο.

            Το ένα, από τα λιβάδια, βορειο-ανατολικά του Μέλισσου, ήταν έκτασης 356 στρεμμάτων (από αυτό πωλήθηκαν 42 στρέμματα για την αποπεράτωση του νέου Ναού). Το άλλο, δυτικά του Μέλισσου, είναι έκτασης 352 στρεμμάτων.

            Αναζητώντας τις ¨ρίζες¨, δηλαδή του πως και πότε η έκταση αυτή περιήλθε στην εκκλησία μας όπως και άλλα σχετικά στοιχεία, έχοντας την αίσθηση ότι βρισκόμαστε μπροστά στην αλήθεια, σας την μεταφέρουμε:

            Κάποιος δικηγόρος εκ Πατρών, ονόματι Σακελλαρόπουλος, γνώστης της ¨δυνατότητας¨ ιδιοποίησης κτηματικής περιουσίας δια της οδού, της απλής δήλωσης στην εφορία, στην αρχή του αιώνα, κατάφερε να περιέλθει, ¨πετώντας πέτρα¨ (από εδώ μέχρι εκεί δικά μου), στην ιδιοκτησία του εκείνη η έκταση. Ανάμεσα όμως σ’ αυτήν την ¨ελεύθερη¨ έκταση, υπήρχαν και μικρο – ιδιοκτησίες Μυρσιναίων.

            Αργότερα, κάποια, μάλλον χήρα ή αδελφή του Σακελλαρόπουλου, πούλησε την έκταση που κατείχαν. Εδώ θα δούμε την αγάπη των Μυρσιναίων!. Ακούοντας την ¨είδηση¨ έκαναν έρανο και αγόρασαν τα Λιβάδια δωρίζοντας παράλληλα και τις εκτάσεις, που ήταν ανάμεσα στο ¨κτήμα¨ Σακελλαρόπουλου, στην εκκλησία! Η αγορά με επίσημο συμβόλαιο έγινε περίπου το 1911, επί ιερέως Γεωργίου Σαγιά και Επιτρόπων, Σοφιανού Νικολάου, Μανιάτη Παναγιώτη και Απολλωνάτου Διαμαντή.

            Το ένα λιβάδι τότε, το ανατολικό, στο συμβόλαιο είχε έκταση 151 στρεμμάτα, έφτασε όμως να μετρά σήμερα τα 356. Πως έγινε όμως και αυξήθηκαν τα στρέμματα στο υπερδιπλάσιο; Εδώ, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε, το ενδιαφέρον, την αγάπη, την πίστη στον Άγιό μας, του ανδρός που τον υπηρέτησε και τον υπηρετεί και που είναι η σεβάσμια και ξεχωριστή μορφή ιεροσύνης στην Μυρσίνη και στην περιοχή. Να αναγνωρίσουμε την προσφορά του ιερέως μας Παπα – Γιώργη Μανιάτη, στον Άγιό μας, όπου τα 151 στρέμματα, τα έφτασε με το ¨παΐρι¨ του να γίνουν 356, από τα οποία τα 40 παραθαλάσσια!.

            Στα λιβάδια αυτά, οι Μυρσιναίοι, δεν επέτρεψαν να ¨βάλλει χέρι¨ κανείς!. Και ίσως αυτό να είναι μια ακόμη ένδειξη για το ότι ¨κάτι ιδιαίτερο¨ αναγνωρίζουν στον Άγιό τους. Ότι ¨κάτι¨ μεγάλο του οφείλουν.

            Μάλιστα, το 1924 (ή 1925), τα ¨έβαλαν¨ ακόμη και με το κράτος, που θέλησε αυτά τα λιβάδια να τα πάρει και να τα εκχωρήσει σε ακτήμονες (πρόσφυγες). Με την σθεναρή αντίδρασή τους πέτυχαν τελικά να διατηρηθούν υπέρ του Αγίου τους.

            Για τα γεγονότα εκείνα, οι προεστοί, Γιάννης Μπουντανιώζος, Νίκος Δ. Μπώκος, Κωστής Φλιάτουρας, Μήτσος Μανιάτης και άλλοι, είπαν : ¨Αυτό που έγινε, αυτός ο ξεσηκωμός του χωριού δεν έγινε ξανά!. Άντρες, γυναίκες, παιδιά, γέροι, όλοι, με ρόπαλα, τσουγκράνες, κασάρια και μ’ότι βρίσκαμε μπροστά μας, τρέξαμε εκεί. ¨Ζώσαμε¨ υπαλλήλους και αστυνομικούς και τους κάναμε να φύγουν και να μην γυρίσουν πια. Δώσαμε μια μεγάλη ¨μάχη¨ για τον Άγιό μας και την κερδίσαμε!¨.